Tesbih Ustaları

15-12-2020 21:30
Bir tesbihin değerinin belirlenmesinde şüphesiz en önemli unsurlardan biri olan usta imzası, uzun yıllar gözden düşen tesbih sanatının şimdilerde yeniden revaçta olan en önemli özelliklerinden biri. Özellikle koleksiyonerler için zaman zaman zaman paha biçilemez değerlere ulaşan usta imzası, genellikle tesbihlerin imamelerindeki incelikli işlemelerde karşımıza çıkıyor. Ustaların el emeği göz nuru ile yapımı günler hatta haftalar süren tesbihler, daha da kıymetleniyor. 

1890 ve 1970’li yılları kapsayan Osmanlı döneminde zarafet ve estetik olarak zirveye ulaşan tesbih sanatında, ilk tespihlerin hangi ustalar tarafından yapılıp kullanılmaya başlandığı kesin olarak bilinmiyor. Günümüze kadar ulaşan ve koleksiyonerlerin de gözdesi olan tespihlerin ilk ustalarının ise, 19. yüzyıl başlarında ve II. Mahmut döneminde yetiştikleri biliniyor. 

O dönemde İstanbul Kapalıçarşı çevresinde 300’den fazla tesbih ustasının olduğu rivayet edilmekte. Açılan yüzlerce tespih atölyesinde yetişen sanatkârlardan en ünlüleri şöyle sıralanıyor:
  • Mevlanakapılı Mahmut Usta
  • Tophaneli Sadık Usta
  • Sultan Abdülmecit devrinde ilk defa amber üzerine çalışan Topuz Usta
  • İmamesi halkalı tespihleriyle ünlü Beşiktaşlı Sağır Rıfat Usta
  • Horozun Salih Usta
  • Kalafatçı Hasan Usta
  • Yalnız kehribar üzerine çalışan iki kardeş Süslü Mustafa ile Palabıyık Hayri Ustalar
  • Eyüplü Deli Tâhir usta
  • Yamalı Nûrî Usta
  • Kehribarcıbaşı Ali usta 
  • Tophaneli İsmet Usta
  • Balatlı Nûrî Usta
  • Fildişici Burhan Usta
  • Mevlanakapılı Mehmet Usta
  • Beylerbeyli Galip Usta
  • Topuzun Halîl usta
  • Kalemdar Hayri Usta
  • Tophâneli İsmet usta

Genellikle babadan oğula geçen bu incelikli sanat alanında yakın tarihlerde eserler vermiş ustalardan bir kısmı ise şöyle:

Elazığlı Yusuf Usta, oğlu İbrahim Özgen Usta, Erzurumlu Bünyamin ve Emin Ustalar, Gazi Osman Paşa'da Hüseyin Çelik Usta, Erzurumlu Cem Bülbül Usta, İznikli Abdullah Öner Usta, Zekai Usta, Feyzullah ve İmdat Usta'lar,Akgerdan Mehmet Cemil Usta, Mustafa-Abdullah-Ragıp Öner Ustalar, Bülent Dölen Usta, Bahri ve oğlu Levent Bülbül, İhsan ve oğulları Cem ve Sinan Bülbül, Lütfü Bülbül Ustalar, Vural ve Aziz Acar Ustalar, Müştak Sakal Usta, Edirnekapılı Yaşar Evci Usta, Ahmet Düzgünman, Alpaslan Babaoğlu, Prof. Dr. Zeki Kuşoğlu ve Nurettin Küçükokka, Selim Yücel ve adını sayamadığımız diğer değerli ustalar
IdeaSoft® | E-Ticaret paketleri ile hazırlanmıştır.